Omgaan met claimend of aandachtvragend gedrag
Tijdens je werk is het normaal dat mensen beroep op je doen en aandacht van jou vragen. Maar als dat overmatig gebeurt, is dat moeilijk en belastend. We spreken dan van aandachtvragend of claimend gedrag.
Neem het gedrag van de vragende persoon, jezelf en je werking onder de loep. Speel in op de factoren die het gedrag in stand houden en op de achterliggende behoefte. Stel tegelijk duidelijke grenzen met behoud van de relatie.
Aandacht vragen is normaal
Het is normaal en gezond om beroep te doen op een ander en de aandacht op jezelf te richten. Zeker als je het moeilijk hebt. Anders doe je jezelf te kort. Op zo’n momenten is het begrijpelijk dat er een onevenwicht is tussen geven en ontvangen.
Het is moeilijk als er geen evenwicht meer is tussen wat aan zorg, hulp en ondersteuning gevraagd wordt en de noodzaak of het nut ervan. Dan is er sprake van claimend of aandachtvragend gedrag.
Wat is claimend gedrag?
Onder claimend gedrag verstaan we doorgaans dat iemand aanhoudend om aandacht vraagt. De persoon is niet in staat om de aandacht te delen met anderen of kan niet wachten tot die aandacht krijgt.
Denk bijvoorbeeld aan een kind, jongere of volwassene die:
- regelmatig onnodig hulp of bijstand vraagt bij dingen die hij of zij zelf al weet of aankan.
- telkens komt met een andere vraag of onduidelijke vragen blijft stellen.
- hulp blijft vragen, ook als je die net al gaf.
- op allerlei manieren de aandacht op zich probeert te vestigen.
- zich dikwijls verontwaardigd of achtergesteld voelt zonder objectieve reden.
- dringende hulp of bijstand eist voor minder dringende zaken.
- dingen op een vanzelfsprekende, te nadrukkelijke, dramatische, kleinerende of dreigende manier vraagt.
We spreken ook makkelijk van claimend gedrag als de omstandigheden ongunstig zijn of als we het zelf druk hebben. Met name: 'als het niet past in onze agenda’.
Het is dus niet enkel wat de ander doet dat bepaalt of je van claimend gedrag spreekt. Ook de eigen ervaring, mentale ruimte en inschatting spelen mee. Als we iemand als ‘claimer’ bestempelen, zeggen we daarmee dus ook iets over onszelf.
Claimend gedrag hangt vaak samen met een psychische nood. Bijvoorbeeld: onzekerheid, angst, eenzaamheid, verveling, verdriet en andere emotionele pijn.
Of er kan een onderliggende oorzaak zijn zoals een depressie, een dwangmatigheid, een overheersende persoonlijkheid, psychotische problemen, of overdreven bezorgdheid voor ziekte. Of je hebt te maken met een volwassene die als kind alleen mocht ontvangen en op die manier een patroon herhaalt.
Hoe ga je om met claimend gedrag?
Omgaan met claimende mensen is tijdrovend, vaak lastig en frustrerend. Het dwingende karakter en het feit dat het nooit genoeg lijkt, zorgt ervoor dat je het claimend gedrag makkelijk als negatief ervaart. Het vraagt veel professionaliteit, geduld en uithoudingsvermogen. Je krijgt hiermee een spiegel voorgehouden.
Wat is de aanleiding van dit gedrag? Mensen claimen niet zomaar.
Tracht samen het claimende gedrag positief te herbenoemen als een behoefte. Bijvoorbeeld de behoefte aan bevestiging of de behoefte aan geruststelling. Zo doe je recht aan wat er feitelijk aan de hand is en kan je er beter op inspelen.
Zorg dat er flexibiliteit en ruimte zit in de organisatie van het werk. Een te grote tijdsdruk maakt dat er weinig ruimte is om in te gaan op wat hier en nu gebeurt. Net zo ontstaan er patronen die afhankelijk en aandachtvragend gedrag versterken.
Neem een stapje terug en bekijk je eigen attitude, houding en opvatting ten aanzien van het claimende gedrag.
Misschien houd je het mee in stand door je eigen houding? Benoem wat dit gedrag bij je teweegbrengt ten aanzien van de aandachtvragende persoon. Geef aan hoe je erop zal reageren als dit nog gebeurt. Zo word je voorspelbaar.
Bijvoorbeeld: ‘Ik merk dat je me wekelijks tot vijftien mails stuurt. Als ik die met aandacht wil behandelen kom ik in conflict met mijn andere verantwoordelijkheden. Dat frustreert mij want ik wil aandacht besteden aan wat jij nodig hebt. Tegelijk voelt het onnatuurlijk en onmogelijk omdat via mail te doen. Wat ik je kan beloven is dat ik je mails wekelijks met jou bespreek in onze gesprekken.'
Bespreek claimend gedrag en wat dit met jullie doet, regelmatig binnen je team.
Bescherm jezelf en de aandachtvragende persoon door goede werkafspraken te maken en een gemeenschappelijke strategie uit te werken.
Hoe vaak komt het gedrag echt voor? Als je er moe en wanhopig van wordt, overschat je sneller de frequentie ervan. Het lijkt alsof de ander niets anders meer doet.
Door het gedrag een tijdje nauwgezet te registreren krijg je een beter zicht op het verloop ervan en het effect van je aanpak.