Vraag en antwoord: noodoproepsystemen

KIDS vzw heeft een systeem. Medewerkers gebruiken smartphones met een geprogrammeerd alarmnummer. Een noodoproep schakelt automatisch door naar meerdere smartphones. Maar het systeem is niet waterdicht. Het gsmsignaal is niet overal sterk genoeg. Je bent niet 100% zeker dat je noodoproep werd verzonden. En dat is een probleem.

Ondanks inspanningen om signalen te versterken, blijft het probleem onopgelost. En het draait helemaal vierkant als nieuwe telefoons worden toegevoegd of een voicemail wordt ingesteld.

Het aanbod is groot en divers. Van heel eenvoudige éénrichting oproepsystemen tot technisch vernuftig apparatuur. De meest eenvoudige zijn semafoontoestellen, ook wel pagers, beepers of buzzers genaamd. En de portofoon, beter gekend als de walkie talkie.

Een stapje hoger staat de DECT technologie of Digital Cordles Enhanced Telecommunications. Dat zijn draagbare telefoons met een noodknop en een uitgebreid scala aan functionaliteiten. En je kan helemaal loos gaan met smartdevices. Deze toestellen lijken op een smartphone met een noodknop waarmee je ook allerhande applicaties kan gebruiken. Belangrijk bij je keuze voor een systeem is de technologie die het noodsignaal verzendt en ontvangt:

• De telefoonlijn
• 4G netwerk
• Lokale radiofrequentie
• DECT of digital enhanced cordless telecommunications
• WIFI

Elke technologie heeft zijn voor- en nadelen en technologieën kunnen gecombineerd worden. Wout sprak hierover met Frederik Eneman van ASCOM, een klinkende naam in noodoproepland. En met Joost Eerland van Firecom, een Nederlands bedrijf met 15 jaar ervaring in noodoproepsystemen.

Frederik Eneman: “Met een telefoon, gsm of smartphone geef je jouw bedrijfs-kritische communicatie uit handen.“ Je bent afhankelijk van je provider. Loopt daar iets fout dan kan je de veiligheid van je medewerkers niet garanderen.

Een goed systeem moet feilloos een signaal verzenden, de ontvanger moet dat signaal ontvangen en de melder krijgt best ook een bevestiging dat de melding goed is ontvangen en dat de oproep wordt opgevolgd.

Volgens Joost Eerland zijn pagers de meest eenvoudige en goedkope noodoproepsystemen. Ze zijn al lang op de markt en werken feilloos.

Het grote voordeel is de relatief lage aankoopprijs. Er zijn geen extra abonnements- of servicekosten. Het nadeel zijn de beperkte functionaliteiten: iemand verzendt, iemand ontvangt en klaar. Je verzendt een tekstboodschap, net zoals een sms.Je kan ook verschillende technologieën combineren zoals een alarmontvanger met semafoon technologie en een noodknop die GSM technologie gebruikt.

Een portofoon, ook wel walkie talkie genoemd is de voorloper van de gsm. Het is een draagbaar zend- en ontvangtoestel voor communicatie tussen meerdere personen. Voordeel van dit systeem is dat je dezelfde mogelijkheden hebt als bij een semafoon. En dat je er ook door kan spreken met meerdere personen.

Moderne portofoons zijn compact en uitgerust met diverse functionaliteiten zoals een PTT-knop (push to talk) en een noodknop. Als je de PTT knop indrukt en praat, dan zet je de verbinding open. Laat je de knop los, dan sluit de verbinding en kunnen je collega’s reageren.

Met de spraakgestuurde (VOX) functie kan je in de microfoon praten zonder een knop in te drukken. De technologie is betaalbaar en eenvoudig in gebruik. Je hebt een goot bereik en je bent niet afhankelijk van een netwerk of zendmast. Afhankelijk van de kracht van de protofoon heb je een vergunning nodig. Later daarover meer.

DECT of Digital Enhanced Telecommunications is een radionorm voor digitale draadloze telefoons. Een DECT systeem werkt met één of meerdere basisstations en handsets. Het basisstation functioneert als een lokale zendmast. Je kan met meerdere basisstations een netwerk vormen voor een groter bereik.

Het grote voordeel van DECT tegenover een pager of een beeper is dat je er mee kan telefoneren, ook naar buiten. Op een groot terrein, met veel groen, buitenhuizen en afdelingen geeft DECT betere dekking dan WIFI.

Daarnaast kan je de DECT technologie via software inbedden in je bestaande alarmsystemen zoals een brandalarm en deuralarm. En je kan de locatie bepalen van een noodoproep met de bakentechnologie. DECT biedt extra functionaliteiten zoals Push To Talk, stil alarm, gijzelingsalarm, vooralarm, steeds specifiek georiënteerd voor complexe persoonsalarmering in een zorgomgeving.

Frederik Eneman breit een vervolg aan zijn verhaal: "DECT technologie hypothekeert in geen geval het gebruik van smart devices die voor alarmering en telefonie DECT technologie gebruiken. Applicatief gebruik op het smart device wordt dan geborgd door het wifi netwerk. Ons toestel Myco 3 Wifi/DECT biedt 'the best of two worlds' aan. Dit toestel is enorm populair in psychiatrie. We koppelen daar persoonalarmering aan het meegeven van de beelden van de camera waar de agressie zich voordoet."

Wifi technologie biedt de meeste mogelijkheden. De handsets bij deze technologie zijn de smartdevices. Je kan ze best vergelijken met een smartphone met noodknop waarmee je ook op het internet kan. Je kan er camerabeelden mee versturen en ontvangen en je hebt toegang tot documenten op de server van je organisatie.

Het grote voordeel is dat je de smartdevices kan koppelen met medische apparatuur, alarmbeheer, verpleegoproepsystemen, persoonlijke alarmsystemen en zorgapps. Je kan ze koppelen aan profielen van cliënten, bewoners of gebruikers. Denk aan een dwaalalarm, deuralarm op verpleegoproepsysteem voor één bepaalde bewoner in woonzorgcentra of VAPH voorziening.

Frederik van Ascom vertelt: “De wifitechnologie evolueert zo snel dat je vaker moet investeren in nieuwe routers en wifi-extenders. En je moet dat netwerk goed onderhouden. Dat is niet altijd eenvoudig.”

Met de wifitechnologie kan je met routers en wifi-extenders je locatie bepalen bij een oproep. Wifitechnologie heeft een lager bereik dan de signaalversterkers van de DECT technologie. Dat impliceert meer wifi-extenders en dus een hogere kost. Die installatie is complex en geeft vaak problemen bij dekking, vooral bij de overgang tussen wifinetwerken.

Maar de markt staat niet stil: de nieuwe wifi 6 technologie zou stabieler en sneller zijn. De levensduur van gemiddelde wifi-infrastructuur is 5 à 6 jaar terwijl DECT langer meegaat.

Gill Heylen, weerbaarheidscoach van het OC: “Wij hebben ervaring met het gebruik van een noodoproepsysteem op één campus van ons MFC, een autonoom systeem van het bedrijf ASCOM.”

In OC Sint Ferdinand gebruiken ze al jaren de DECT technologie en zijn daar erg tevreden over. Nu breiden ze het systeem uit naar de hoofdcampus. Het systeem wordt gekoppeld aan een nieuwe telefooncentrale en uitgebreid met nieuwe functionaliteiten.

Gill: “Het systeem heeft ook een locatiebepaling. Het is belangrijk dat je van overal op de campus een noodoproep kan doen, we willen 100% dekking bieden.” Gill geeft de raad om goed uit te dokteren met je leverancier waar de DECT stations moeten staan. Hier en daar geeft het systeem nog de verkeerde locatie door. Al is dat erg beperkt.

Johan Versmissen, teamleider in het Gielsbos: “Wij werken al jaren met een alarmsysteem en zijn op dit moment in overleg met enkele firma’s voor de aankoop van een nieuw systeem.”

Tim Leyssen, coördinator interne en externe ontwikkelingen van het Pedagogisch Centrum Wagenschot: “Wij werken al enkele jaren met een portofoonsysteem van Hytera, het werkt voortreffelijk.“

Ze kozen voor portofoons omdat ze, net als KIDS vzw, een gebrekkig 4G bereik hebben in hun gebouwen. Voor het gebruik van portofoons met een bepaalde zendkracht is er een regelgeving.

Met een BIPT licentie worden ze geregistreerd en heb je toestemming om ze te gebruiken. De kost is verwaarloosbaar, volgens Tim. In de digitale portofoons kan je verschillende drukknoppen programmeren. Met knop 1 geef je alarm, met knop 2 beëindig je het alarm.

Om die reden gebruiken ze die knoppen niet meer. Het is makkelijker om de spreekknop in te drukken en de situatie en locatie door te geven. Je kan met de bijgeleverde software een portofoon toekennen aan een bepaalde leefgroep.

Je bent echter niet zeker vanwaar de oproep komt, want er is geen locatiebepaling. Voor dit systeem heb je geen dure centrale nodig en het systeem dekt onze uitgestrekte locatie.

Herman Devriese is diensthoofd preventie en milieu van het UZ Leuven. In zijn werkomgeving gebruiken ze de Aeroscout tags. Dit systeem werkt met wifisignalen met een applicatie die toelaat om de persoon die alarm slaat te lokaliseren. Voorwaarde is een goed en stabiel wifinetwerk.

Met dank aan Manuel Stegen, Frederik Eneman, Joost Eerland, Gill Heylen, Johan Versmissen en Herman Devriese.