Hilde Leonard trekt de kar van Nieuwe Autoriteit

Hilde: “NA en GV, het is geen makkelijk thema. En we zijn nog heel hard aan het pionieren, het is een jong gedachtengoed. Er is massaal veel interesse vanuit de praktijk maar we botsen tegen hindernissen bij de implementatie. Dat verwachtte ik niet direct gezien het enthousiasme.”

Wil je aan de slag met NA en GV, dan maak je een mindshift. Waar je vroeger controlegericht dacht, vertrek je nu vanuit het besef dat je de ander niet verandert. Je gaat op zoek naar een manier om zodanig om te gaan met grensoverschrijdend gedrag dat het jezelf sterker maakt, dat je samen een volgehouden verzet neerzet. En dat wat je doet blijft kloppen met het idee van de begeleider die je graag wil zijn.

Hilde: “Tijdens een korte introductie maak je kennis met de basisprincipes van NA en GV. Je voelt de energie die het gedachtegoed opwekt. Maar dat is natuurlijk niet genoeg. Er is nog een hele weg te gaan.”

Je kan als begeleider beslissen om in die mindset mee te gaan en je manier van begeleiden bij te sturen. Maar dan bots je gegarandeerd op een muur. Het is een beleidskeuze mét het engagement dat ook directie en leidingevenden hun houding aanpassen. Ook de relatie tussen begeleiders onderling, tussen directie en begeleiders, leidinggevenden onderling zijn van wezenlijk belang.

“Kartrekkers kunnen maar hun werk doen als alle collega’s mee zijn in het verhaal van NA en GV. Maar zij geven geen opleidingen over NA en GV. Ze zijn niet noodzakelijk opgeleid als trainers. Daar hebben ze meestal de tijd niet voor,” zegt Hilde. Wie de basisprincipes niet kent, is sneller geneigd om te twijfelen aan de sterkte van NA en de interventies vanuit GV.

Daarom is het zo belangrijk om je ganse personeelsploeg op z’n minst een introductie mee te geven. Ondersteun ook zeker nieuwe medewerkers. Want in een bestaand team binnenwandelen kan heel overdonderend zijn.

De keuze voor NA en GV is niet evident. En al zeker niet in hele grote organisaties, gezien de tijd en de kost die het met zich meebrengt. Hilde: “Maar ik zie soms teams die op hun eilandje in de eigen setting starten, geweldig goede dingen doen en zo positieve olievlekjes maken die uitdeinen”.

Deze manier van werken kan een weloverwogen keuze zijn van het beleid. Het fiat dat zo’n team van de directie krijgt, valt niet te onderschatten. Je motivatie blijft aangescherpt als je weet dat je gesteund wordt in wat je doet. Als deze teams dan getuigen over wat NA en GV voor hen betekent, kan dat andere teams inspireren om ook de weg van NA en GV te onderzoeken.

De keuze voor NA en GV vertrekt vaak vanuit onmacht. Organisaties, leerkrachten, ze weten het niet meer. Ze zitten met de handen in het haar. Er is veel frustratie en irritatie. Wat nu? Hoe weeg je af of NA en GV de juiste keuze is?

Hilde: “Onmacht is het gevoel hoe je een situatie beleeft, vanuit jouw rol als volwassene en begeleider. Het is die onmacht die we als opleider meten voor we ermee aan de slag gaan. Waar zit die onmacht?”

Dat onmacht niet gelinkt hoeft te zijn aan de mate waarin er zich agressie-incidenten voordoen, vindt Hilde interessant. NA is geen training omgaan met agressie. Met deze laatste kan je handvaten geven voor het moment dat zich iets voordoet: hoe hou je het veilig, wat zijn de vluchtmogelijkheden, hoe hou je je stressniveau laag?

Je zoekt uit wat werkt en wat niet. Bij NA ligt de focus op hoe je je relatie vormgeeft zodat je niet verzandt in onmacht. Maar uiteraard kunnen beide mooi samengaan.

NA implementeren doe je geleidelijk aan. Het duurt even voor je je de methodieken en visie eigen maakt. Het is een lange weg van veel overleg en veel opvolging.

Hilde weet: “Een case bekijken vanuit de bril van NA met een team duurt makkelijk een uur. En kartrekkers hebben niet alleen de opdracht om collega’s te ondersteunen. Ze moeten ook met elkaar in gesprek kunnen en blijven gaan.“

Het vraagt veel van kartrekkers om deze rol vol te houden en verder te professionaliseren. Doe dit met een intervisiegroep, binnen of buiten de eigen organisatie. En calculeer die tijd in als je de kaart trekt van NA en GV.

Ben je leidinggevende? De combinatie met de functie van kartrekker valt allicht zwaar. Daar heb je vermoedelijk niet voldoende tijd voor. Meer voor de hand liggend is dat je leefgroepbegeleider bent.

Hilde geeft het voorbeeld van een voorziening waar de werkgroep bestaat uit kartrekkers uit elk team. Zorgcoördinatoren en hoofdbegeleiders vullen de werkgroep aan. Ook elders ziet ze dat het middenkader een belangrijke rol speelt. Dit middenkader staat zelf nog dicht bij de leefgroep, geniet vertrouwen en zorgt er voor dat de neuzen in dezelfde richting blijven wijzen. In die organisaties leeft NA en GV.

Hilde gelooft sterk in het opleiden van leidinggevenden. Op die manier raken ze mee in de overtuiging van NA dat het handelen van begeleiding centraal staat en duidelijk probeert te krijgen hoe iemand denkt, zich voelt en zich gedraagt. Het reduceert de kans dat je als leidinggevende oordeelt over iemands functioneren of mensen ‘ongeschikt’ vindt voor de job. Het motiveert ook hen om samen te zoeken naar wat mensen missen om hun job goed te doen.

Hilde: “Met NA en GV graaf je naar datgene wat kracht heeft gegeven en onderzoek je of een reactie al dan niet vanuit onmacht kwam. Mensen voelen dit zelf wel aan, het botst innerlijk met de begeleider die ze willen zijn.”

Een individu of een team kan maar goed functioneren als het krijgt wat het nodig heeft. Loopt het fout in een team, dan wijs je niemand met de vinger. Ga samen op zoek naar wat het team nodig heeft om sterker te worden op een verbindende manier. En hoe NA hierin ondersteunend werkt.

De vraag naar opleidingen NA en GV is enorm. Dat is tegelijk lovenswaardig en uitdagend. “Dat kan zich ook tegen ons keren,” verwittigt Hilde. Je hoort af en toe de kritiek dat verdiepen en handelen volgens het gedachtegoed een modeverschijnsel is.

En laat nu net de mode het toonvoorbeeld zijn van iets van korte duur. Hilde kennende, daar zal ze ten alle tijden tegen vechten. De ervaring die ze elke dag opdoet helpt om stap voor stap de weg van verbinding te blijven plaveien. En vele anderen samen met haar.