Respect op de werkvloer: het charter van Maatwerkbedrijf BWB

Pieter: “De samenleving evolueert. Mensen worden mondiger en sociale media zijn niet meer weg te denken. We leven in een maalstroom van prikkels. Ook BWB onstnapt niet aan deze evolutie. De ‘oude manier van omgaan met elkaar’ zoals pakweg 20 jaar geleden was niet meer mogelijk. Een nieuwe aanpak drong zich op."

Pieter: "De dynamiek in onze organisatie is op korte tijd drastisch verandert. Het personeelsbestand verdubbelde van 160 naar 300 medewerkers samen met meer buitendiensten, meer afdelingen en meer culturele en religieuze verschillen tussen medewerkers. We hadden richtlijnen nodig om de omgang met elkaar in goede banen te leiden”.

Pieter: “Zo’n 3 à 4 jaar geleden opperde de directie om een aanvulling te ontwikkelen bij het arbeidsreglement. Het werd uiteindelijk een charter, los van het arbeidsreglement. En dat is een bewuste keuze."

"Een arbeidsreglement is een wettelijk document. Om de omgang met elkaar te regelen, moet er ruimte zijn voor interpretatie. Want elke situatie is anders, elke persoon heeft een andere handleiding. We bekijken het case per case, op ieders maat."

Pieter: “De directie deed een voorzet, de vakbondsafgevaardigden en de sociale dienst gaven feedback. Het werd een vrij officieel document. De directie verwacht dat elke werknemer het charter ondertekent. Iedereen krijgt voldoende tijd om het te lezen en de info te verwerken. Wie niet akkoord gaat, nodigen we uit voor een gesprek."

Pieter: "Het helpt zaken benoemen én preventief in te spelen op situaties. We nemen het charter erbij naar aanleiding van conflicten of als iets niet goed loopt. Denk aan een agressie-incident of een onveilige situatie. Het is een kapstok om incidenten of situaties bespreekbaar te maken met de betrokkenen: was de aanleiding bepaald gedrag? Of kledij? Was er miscommunicatie of voelde iemand zich onrespectvol behandeld?"

Een voorbeeld verduidelijkt: in het charter staat dat extreme religieuze standpunten of symbolen niet kunnen. Denk aan een hakenkruis. Het charter geeft je een houvast om hier iemand over aan te spreken.

Pieter: "Het uitgangspunt is ‘zo open mogelijk zijn voor iedereen’ en ‘toon respect’. Respect is een containerbegrip en daarom maken we het concreet: Hou de deur open voor je collega, begroet elkaar ‘s morgens… Dat zijn heel eenvoudige dingen die de sfeer bepalen. Het gaat ook over kledij: kleed je op een manier die niet aanstootgevend is. Zulke dingen kan je niet hard maken in een arbeidsreglement."

Pieter:"Met het charter promoten we ook het gebruik van het Nederlands. Soms zijn er misverstanden omdat medewerkers elkaar niet begrijpen. Het gebeurt dat iemand zich daardoor geviseerd voelt. We werken allemaal samen voor één bedrijf. Taal verbindt, zorgt voor een samenhorigheidsgevoel en is een hefboom naar een betere samenwerking. We moedigen het gebruik van het Nederlands aan met taalondersteuning. Zo zorgen we ervoor dat mensen elkaar begrijpen. Letterlijk en figuurlijk."

Pieter:"We gaan het opnemen in de onthaalprocedure voor nieuwe medewerkers. Zo zijn ze van bij de start mee. We moeten het goed blijven opvolgen en evalueren. Het mag geen dode letter worden. Over de waarde van het document moeten we zelf waken. Dat betekent dat we alert blijven en het charter af en toe vastpakken. En om ons op tijd en stond afvragen: “Staan we hier nog achter?”

"We zien ook nog opportuniteiten. Het is een product van directie, de sociale dienst en de vakbondsafgevaardigden. Kunnen we het opentrekken en meer doelgroepmedewerkers betrekken? Die bekijken het door een andere bril. Dat verhoogt zeker het draagvlak. En we krijgen ook kansen. Onze nieuwe directeur geeft ons één maal per maand twee uur de tijd om verschillende onderwerpen te bespreken met de maatwerkers. Het charter kan dan aan bod komen. Heel fijn dat we die ruimte krijgen want tijdens je werk is daar geen tijd voor."