Wat is een positief leefklimaat?
Een positief leefklimaat kenmerkt zich door een veilige en gestructureerde omgeving. Met aandacht voor het individu, waarin een goede sfeer heerst, de groepsleden het idee hebben dat ze dingen kunnen leren en waarin er een goede balans is tussen flexibiliteit en controle.
Inspelen op drie psychologisch basisbehoeften
Een positief leefklimaat speelt in op het vervullen van de drie psychologisch basisbehoeften uit de zelfdeterminatietheorie van Ryan & Deci. Deze theorie stelt dat elke persoon behoefte heeft aan verbondenheid, competentie en autonomie. Een positief leefklimaat werkt autonomie- en competentie- versterkend en zet in op verbondenheid met de cliënten.
Wat levert een positief leefklimaat op?
Een positief leefklimaat:
- Zorgt voor minder aanpassingsproblemen.
- Vergroot het verantwoordelijkheidsgevoel.
- Zorgt voor een grotere mate van empathie.
- Zorgt voor meer emotionele stabiliteit.
- Zorgt voor een verbetering van sociale vaardigheden.
- Doet agressie-incidenten afnemen.
- Draagt bij tot de ontwikkeling en het welbevinden van cliënten.
- Is een voorwaarde voor de (behandel)motivatie.
Net daarom is het organiseren van een open en positief leefklimaat één van de belangrijkste componenten waar begeleiders bewust bij moeten stilstaan.
En verder
Het leefklimaat wordt beïnvloed door iedereen die deel uitmaakt van de groep en die erin werkzaam is. Zo spiegelen het werkklimaat en het leefklimaat zich in elkaar.
Binnen de (semi-)residentiële hulpverlening definiëren Van der Helm, Kuipers en Stams (2018, P 340) een positief leefklimaat als:
"the quality of the social and physical environment in terms of the provision of sufficient and necessary conditions for the physical and mental health, well‐being and personal growth of the residents, with respect for their human dignity and human rights as well as (if not restricted by judicial measures) their personal autonomy, aimed at participation in society."