Herstel met de veroorzaker

Ga samen op zoek naar inzichten in de oorzaken van het agressief gedrag. Wanneer en waarom ontstaan de agressieve gevoelens? En wat is helpend om er beter mee om te gaan?

methodiek

Met agressiviteit voelen in jezelf is niets mis, het gaat erom wat je ermee doet

Eerst afkoelen

Wie agressief gedrag vertoont, heeft tijd nodig om tot rust te komen. Weet dat het tot 90 minuten kan duren voor die volledig gekalmeerd is.

Een gesprek lukt niet altijd de dag zelf. Plan een concreet moment.

Het gesprek kort na het incident

Zoek een plek waar je niet gestoord wordt en zeg dat je samen naar antwoorden wil zoeken op een aantal vragen.

Zeg kort of toon dat je de persoon nog altijd accepteert. Maar dat je het gedrag niet goedkeurt. Leg uit waarom.

Voor wie kan lezen en schrijven, geef je enkele vragen op papier, de persoon leest ze na en schrijft zelf de antwoorden. Lukt dit niet, overloop vraag per vraag en schrijf zelf de antwoorden op. Is praten moeilijk, laat de persoon tekenen of uitbeelden met poppen, blokken, gevoelskaarten… wat er gebeurd is.

Formuleer de vragen helder. Ben je niet zeker of je gesprekspartner een vraag goed begrijpt? Herhaal, herformuleer tot het duidelijk is wat je bedoelt.

Wat is er volgens jou gebeurd?
Hoe heb jij gereageerd?
Hoe komt het dat je zo reageerde?
Wat wilde je daarmee bereiken? Wat had je nodig?
Stel dat het opnieuw gebeurt, wat kan je dan anders doen?
Wat denk je en wat voel je nu?
Wat denkt en voelt de ander volgens jou?
Hoe kun je dat goed maken of herstellen?
Wat heb je nodig om het goed te maken?

Help de ander om het gedrag niet alleen negatief te beoordelen. Achterhaal samen de behoefte die erachter zat. En help de ander om het gevoel van eigenwaarde terug te vinden en na te denken over hoe en waarom die in deze agressieve situatie terechtgekomen is.

Geef feedback over hoe jij de situatie zag ontstaan. Vertel kort hoe het agressieve gedrag bij jou overkwam. Laat de ander de verantwoordelijkheid nemen voor het eigen gedrag.

Formuleer samen mogelijkheden om wat er gebeurd is te verwerken en tot oplossingen of alternatieve handelswijzen te komen voor een volgende keer. Stimuleer dat die zich dan op een meer aanvaardbare en geoorloofde manier afreageert. En bespreek, als het al kan, hoe je tot herstel kan komen. Maak afspraken hierover.

Het gesprek enkele dagen na een incident

Een incident analyseren kan pas enkele dagen erna op voorwaarde dat de relatie tussen jullie beide (weer) normaal is. Neem er de tijd voor, het kan 30 à 60 minuten duren. Deze vragen stel je.

Wanneer voel je woede opkomen?

Zoek samen uit hoe en wanneer je gesprekspartner de woede voelde opkomen bij dit incident. Vergelijk met andere momenten.

Wat zijn typische situaties?

Moeten wachten
Iets niet kunnen of mogen
Niet gehoord worden
Iemand die ongevraagd aan mijn spullen zit
Iemand die zich niet aan de regel of afspraak houdt
Iemand die zich ongevraagd bemoeit
Als ik beledigd, gekleineerd of belachelijk gemaakt wordt
Iemand die me pijn doet
Iemand die zich dominant gedraagt
Te veel lawaai en prikkels
…

Welk gedachten en gevoelens komen vaak naar voor?

Wat zijn typische lichamelijke gewaarwordingen?

Wat zijn typische gedragingen die je stelt net voor je agressief gedrag stelt?

Waar komen je gedachten en gevoelens vandaan?

Leer de ander om eigen gedachten en gevoelens serieus te nemen en de achterliggende behoefte te onderzoeken. Zo worden ze een bron van informatie en een hulpmiddel om alternatieve gedragingen te zoeken om aan de behoefte tegemoet te komen.

Welke patronen zijn er ontstaan in de relatie met de ander die hieraan bijdragen?
Kloppen je gedachten wel?
Heb je wel alle informatie?
Welke behoefte of welk verlangen zit er achter jouw gevoel?

Welke signalen herken je makkelijk?

Ga samen na welke lichamelijke en gedragsmatige signalen de persoon makkelijk herkent. Dit met de bedoeling dat de veroorzaker zich bewust wordt van de eigen gevoelens en gedachten. Waar zal hij of zij in de toekomst vooral op letten?

Bespreek mogelijke gedragsalternatieven

Ga samen na welk gedrag de ander kan inzetten als deze signalen opkomen en welke hulp hij of zij dan kan vragen.

Bijvoorbeeld:

Je komt het vertellen als je het moeilijk hebt.
Je organiseert een vorm van time-out voor jezelf door in jezelf tot tien te tellen of spiertje voor spiertje te ontspannen. Of vestig je aandacht bewust op iets anders en liefst op jezelf zoals in gedachte vijf dingen opsommen die je ziet in de ruimte, dan vier geluiden die je hoort, dan drie dingen die je denkt en voelt en twee dingen die je nu echt nodig hebt en wat je heel graag wilt. Zo verschuif je je aandacht geleidelijk naar de essentie voor jezelf.
Je verlaat de situatie, desnoods met een excuus: even iets drinken, naar de wc…
Je doet een activiteit die jou tot rust brengt zoals muziek luisteren, even wandelen, een bad nemen, een vriend bellen... Bekijk hier een aantal getuigenissen over wat mensen tot rust brengt.

Zet afspraken op papier

Zet de belangrijkste gegevens en afspraken op papier als geheugensteun en opvolging.