Omgaan met boosheid

Boosheid heeft een positieve functie. Het wijst je er op dat een grens werd overschreden en het helpt je om ervoor op te komen. Heb je te maken met een boze persoon? Luister goed en tracht het achterliggend belang te achterhalen.

Wat is boosheid?

Gevoelens van geraaktheid, prikkelbaarheid, irritatie, frustratie of verontwaardiging gaan vaak aan boosheid vooraf.

Waar je boosheid nog gecontroleerd uit, heb je bij woede vaak weinig controle over je eigen emoties en gedrag.

Bij razernij heb je helemaal geen controle meer. In dat geval uit de boosheid zich destructief. Naar buiten toe kan het de vorm aannemen van agressief en gewelddadig gedrag. Maar het kan ook naar binnen slaan en leiden tot depressie en zelfhaat.

Boosheid heeft een functie:

Het geeft je kracht om de ander uit je innerlijk te gooien
Het helpt je om op te komen voor jezelf en om je integriteit te beschermen
Het zorgt dat je grenzen niet worden overschreden

De kunst is om de eigen boosheid en woede te reguleren en constructief in te zetten, in plaats van je erdoor te laten overspoelen.

Onderscheid tussen boosheid en agressief gedrag

Boos zijn mag. Zolang je je boosheid of je agressie uit zonder over te gaan tot een (non-)verbale of fysieke aanval op de ander is het oké.

Maar vanaf het moment dat de boosheid omslaat in agressief gedrag is het niet meer oké.
Je overschrijdt dan zelf grenzen. Je dringt zelf (non-)verbaal of fysiek binnen in het territorium van de andere. Daarmee kan je bedoeld of onbedoeld schade veroorzaken.

Het is belangrijk dat je als medewerker dit onderscheid herkent en hanteert. Neem daarom elke vorm van zelfregulering van cliënten en collega’s serieus en ondersteun hen daarbij. Ga er positief op in als iemand bijvoorbeeld zegt ‘laat me even razen’, ‘laat me nu even bekomen’, 'laat me even met rust’ of ‘dit zou mij nu helpen’.

"Do not teach your children never to be angry. Teach them HOW to be angry." Lyman Abbot

Hoe help je de ander om zijn boosheid constructief te uiten?

Luister naar de ander

Luister vanuit de grondhouding nieuwsgierigheid.

Stel vragen

Want er is iets belangrijks voor de persoon in het spel. Achterhaal dat. Probeer het te begrijpen zonder te oordelen. Vaak kalmeert de boze persoon als je oprecht interesse toont voor diens situatie en de boodschap achterhaalt.
Mogelijks gaat het over:

een onvervulde behoefte, bijvoorbeeld: verbinding, honger, bewegen, ruimte, uitdaging, inspraak, autonomie, activiteit, aandacht, voorspelbaarheid, eerlijkheid, echtheid, …
een gemis aan (juiste) informatie.
opgestapelde spanning

Herhaalt de persoon zichzelf?

Dat is een signaal dat de ander denkt dat je de boodschap niet begreep. Laat blijken dat je het begrijpt door regelmatig samen te vatten en de achterliggende boodschap duidelijk te benoemen.

Verwijt de boze persoon jou bepaalde zaken?

En zit er een kern van waarheid in? Bied je excuses aan. Vraag wat je kan doen om het probleem te helpen oplossen. Doe zelf suggesties.

Gebruik waar nodig een ik-boodschap

Communiceer verbindend. Zo kom je niet aanvallend over en nodig je je gesprekspartner uit om begrip op te brengen voor jouw kant van de zaak. Een jij-boodschap lokt daarentegen tegenargumenten en discussie uit.